Olay şöyle: Dünyaca ünlü moda devi Ralph Lauren’in Meksika’da vitrinlere taşıdığı bir kıyafet, Meksika devlet başkanının eşi tarafından fark edilir. Bayan Gutierrez, instagram ve twitter hesaplarından bu kıyafetin tasarımının Meksika’da Contla ve Saltillo halklarının kullandığı yerel motiflerden alıntılandığını ve bunun “intihal ve yasadışı” olduğunu iddia eder. Firmanın bu 2 halka tazminat ödemesi gerektiğini de iddialarına ekler…
Ralph Lauren jet hızıyla kamuoyundan özür diler, kıyafetle ilgili sorunu daha önce fark ettiklerini ve vitrinlerden kaldırdıklarını ama, bayan Gutierrez’in rastladığı parçanın neden hala vitrinde olduğunu araştıracaklarını söyler…
Şimdi bu konu üzerinde durulması gereken pek çok nokta var. Bunlara biraz bakalım dedik.
- Ummadık fikri mülkiyet baş yarar: Esinlenmek iyidir, insanlık birbiriyle etkileşimde bulundukça gelişir. Ama bunu yaparken bir yerel halkın belki de yüz yıllardır kullandığı bir tasarımı olduğu gibi almamak lazım. Özellikle farklı coğrafyalarda iş yapan firmaların çok dikkatli olması gerekiyor. En ufak bir hata, başkanın eşinden sekip, elde edeceğiniz cironun onlarca katı hasar bırakabilir. Bunu sağlamanın bir yöntemi de özellikle son tüketiciye açık ürünler için farklı coğrafyalarda iş yapıyorsanız yerel patent ve marka vekillerinden destek almak. Dünya devi Coca Cola’nın başına gelenleri hatırlamak isterseniz yazımızın linki: https://bit.ly/2Dbfn4N
- İletişim ve kriz yönetimi: Ralph Lauren belki de ölüme sebebiyet verme durumu dışındaki en zor krizlerden biri ile karşılaşmış, yerel halkın haklarını savunan başkanın eşi ile karşı karşıya gelmiş. Ama son derece başarılı şekilde herhangi bir polemiğe girmeden, – pek çok kişi ve kuruluşun hatalı bir şekilde tersini yaptığı gibi – kendi pozisyonunu savunmadan hemen özür dilemiş ve kusurunu araştıracağını belirtmiş. Belki bu musibetten bir de sosyal sorumluluk projesi ortaya çıkabilir. Ralph Lauren, Meksika’dan başlayarak yerel halkların motiflerinden esinlenerek yapacağı koleksiyonları mağazalarında bir yer ayırarak satışa çıkartabilir ve cironun belli bir bölümünü de bu halklarla paylaşabilir. Aslında tam olarak marka, patent ya da tasarım haklarının lisans verilerek kullandırılmasından bahsediyoruz. Pazarlama ekiplerine çağrımızdır: fikri mülkiyet sizin iş geliştirmeniz için sayısız fırsatla dolu.
- Dünya küresel bir köydür: Kimileri neyse ki, kimileri de maalesef dese de durum bu. Artık kendi yerel dünyanızda yaşama şansınız kalmadı. Yaptığınız her şey, ürettiğiniz her ürün için dünyanın tümü hem bir fırsat hem de bir tehdit olarak önünüzde duruyor.
Diğer iş disiplinleri için bir şeyler söylemek bize düşmez ama fikri mülkiyet için bazı uyarılarımız olacak.
>Ürettiğiniz ürüne ait teknolojik bir geliştirme yaptıysanız faydalı model ya da patent başvurusunu yapın.
>Ürününüzün görüntüsü diğerlerine göre belirgin farklar taşıyorsa bunları tasarım tescili ile koruma altına alın.
>Firmanızın ya da ürününüzü piyasaya sunduğunuz, sizi diğerlerinden ayıran isim, logo, şekil, ses ya da hareketi marka tescili ile koruyun.
Her üç konu ile ilgili de hedefleriniz ve bütçeniz doğrultusunda bu başvuruları farklı ülkelere yaymaya çalışın.
Ülkemizde Kosgeb, Dış Ticaret Müsteşarlığı gibi kurumların sağladıkları destekler var. Maliyetleri düşürmek için bunlardan faydalanabilirsiniz.
Bu başvuruları yapmak için bir patent ve marka vekili ile çalışın. Özellikle yurt dışı işlemlerde sizin kendi başınıza bilme şansınız olmayan bazı detaylar ya da işlemlerle ilgili özel durumları vekiller sizin adınıza çözecek ve en uygun çözümü size sağlayacaktır.
